Ścięte wiecznie zielone drzewa topiary nie są w żadnym wypadku reliktem minionych epok ogrodniczych. Wzbogacają także dzisiejsze ogrody, jeśli są umiejętnie zaprojektowane.
Prababka wszystkich topiar jest ściętym żywopłotem. Ogrody i mniejsze pola były ogrodzone takimi żywopłotami już w starożytności . Estetyka raczej nie odegrała tu roli – była ważna jako naturalna bariera dla zwierząt dzikich i gospodarskich. Regularne przycinanie było konieczne, aby żywopłoty nie były zbyt wysokie i szerokie – wszak powierzchnia uprawy owoców, warzyw i ziół powinna być jak największa i nasłoneczniona.
Wielki wiek kunsztownie ściętych drzewna topiary rozpoczął się na początku XVII wieku wraz z epoką baroku. W tym czasie powstało wiele wspaniałych ogrodów, takich jak Ogrody Wersalskie czy ogrody w Wilanowie. Cechami definiującymi styl były ozdobne nasadzenia i figurki z bukszpanu i cisu , które regularnie wycinała armia ogrodników. Nawiasem mówiąc, robi się to do dziś za pomocą dużych drewnianych szablonów, które umożliwiają precyzyjne kształtowanie.
Topiary to to, co Anglicy nazywają sztuką robienia rzeźb z bukszpanu i innych drzewek o małych liściach. Aby uzyskać szczegółowe figury, takie jak kogut, młoda roślina jest najpierw formowana za pomocą szablonu z drutu
Wraz z angielskim ogrodem krajobrazowym w XVIII wieku pojawił się nowy styl ogrodowy, który idealizował piękno przyrody. Sztucznie utrzymywane rośliny nie były juz pożądane lub były sadzone tylko na niewielkich obszarach w pobliżu budynku. Na przykład w ogrodach chłopskich i klasztornych obrzeże z bukszpanu było nadal preferowaną formą obramowania.
Obydwa mają swoje miejsce w dzisiejszych ogrodach – i doskonale się uzupełniają! Staje się to szczególnie widoczne jesienią i zimą, ponieważ teraz na pierwszy plan wysuwają się charakterystyczne kształty przyciętych, zimozielonych krzewów. Podczas gdy większość kwitnących krzewów i bylin traci liście lub całkowicie zagłębia się w ziemię. W ogrodzie, który ma oferować coś dla oka przez cały rok, sprawdzą się cięte bordiury, a także stożki, kule, prostopadłościany czy filigranowe figury. Ale także latem, kiedy kwitną byliny i trawy ozdobne, ciemnozielone kształty wprowadzają spokój, a jednocześnie tworzą przyjemny kontrast z bujnymi kwiatami.
Zielone rzeźby wymagają dwóch cięć kształtu rocznie
Jednak ci, którzy sadzą drzewa topiary, muszą również poświęcić czas na ich przycięcie. Dwa przycinanie rocznie – pod koniec czerwca i w sierpniu – to minimum do utrzymania w dobrej kondycji bukszpanu, cisa i innych krzewów. Obowiązuje zasada: im bardziej skomplikowany kształt, tym częściej używasz nożyczek. Nawet kilka cięć kształtowych w roku nie stanowi problemu z dobrą podażą składników odżywczych. Najlepiej co wiosnę nawozić kompostem i kilkoma wiórami rogowymi. Unikaj przycinania w upalną i suchą pogodę: gdy starsze liście nie są już zacienione przez młode pędy, lekko wysychają.
Nożyce do cięcia topiary
Dobre narzędzia są ważne dla łatwego, czystego cięcia. A tym samym oczywiście także dla zapewnienia, że nie stracisz radości z dbania o topiary. Nożyczki ręczne, elektryczne lub na baterie są dostępne w różnych rozmiarach. Zasadniczo im dłuższa krawędź tnąca lub listwa tnąca, tym szybciej można pracować z urządzeniem, ale tym mniej szczegółowy może być rysunek. Elektryczne nożyce do żywopłotu nadają się tylko do cięcia żywopłotów, prostopadłościanów i innych figur o płaskich powierzchniach. W przypadku prostych, zaokrąglonych figur, takich jak kule lub stożki, możesz użyć nożyczek akumulatorowych z krótką listwą tnącą lub małego ręcznego nożyc do żywopłotu z krótkimi ostrzami.
Bardzo starym urządzeniem tnącym, ale do dziś pierwszym wyborem do wykonywania szczegółowych figur są nożyce do owiec. W pewnym momencie zaradni ogrodnicy odkryli, że narzędzia pasterza są również idealne do kształtowania skrzynek i innych drzew. Ponieważ sprężyna znajduje się na końcu rękojeści, nie rozwijasz tak dużej siły podczas cięcia. Możesz jednak szybko otwierać i zamykać ostrza, a tym samym pracować bardzo ergonomicznie. Rozkład ciężaru jest również korzystniejszy niż w przypadku zwykłych sekatorów.
Stwórz własny ogród węzłów
Najpierw narysuj wybraną ozdobę do swojego ogrodu węzłowego w kwadratowej siatce w skali na papierze. Następnie utwórz identyczną siatkę na przygotowanym obszarze za pomocą sznurka z roślin. Glebę wcześniej spulchnij, a chwasty dokładnie usuń. Przenieś wzór nasadzeń na powierzchnię piaskiem do zabawy i ułóż rośliny w odległości od 1 do 15 centymetrów. Zaraz po posadzeniu skrzynka jest po raz pierwszy przycinana. Wygląd sęka jest tworzony przez przytrzymanie jednego z dwóch przecinających się rzędów roślin niżej na skrzyżowaniach.
Alternatywy dla bukszpanu
Wielu ogrodników hobbystów żegna się ze swoim wiecznie zielonym faworytem. Powód: ćma bukszpanowa i martwe pędy utrudniają życie krzewowi. Gąsienice i grzyby liściaste można zwalczyć, ale wysiłek jest ogromny. Niestety wybór roślin zastępczych również jest ograniczony. Wydaje się, że największy potencjał ma cis i ligustr.